Son yıllarda birçok dal özelinde dünyanın tedarik merkezine dönüşen Türkiye, deniz eserleri ticaretindeki hissesini da artırıyor. Ülkemiz, ihracatını 2023’ün birinci yarısında bir evvelki yılın birebir periyoduna kıyasla %7,74 artırarak 325 milyon 706 bin dolara çıkardı.
Bunun neredeyse tamamı balık ticaretinden oluşturdu.1986’dan bu yana Türkiye’nin ve dünyanın farklı bölgelerine balık ihracatı yapan Fikret Balıkçılık’ın Sahibi Fikret İmal ise ülkemizin balık tedariğindeki rolünü ve gelişmeleri kıymetlendirdi.
BALIK İHRACATININ ÜÇTE İKİSİ AVRUPA ÜLKELERİNE GERÇEKLEŞTİRİLİYOR
Üç tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye, geçtiğimiz yıl 103 ülkeye balık tedarik ederken, bunun üçte ikisini Avrupa ülkelerine gerçekleştiriyor. İhraç edilen balıklar, avcılık ve yetiştiricilik yollarıyla elde ediliyor. 2022’de avcılık yoluyla 335 bin 3 ton, yetiştiricilikle ise 514 bin 805 ton üretim yapıldı. Avcılıkta dönemin yıldızı palamut olurken, onu hamsi, istavrit ve lüfer takip etti.
Yetiştiricilik yoluyla da en çok çipura, levrek ve alabalık üretildi. Türkiye’nin marka kıymeti olarak kabul edilen Türk somonu üretimi de bir evvelki yıla nazaran %43 artarak 45 bin tona ulaştı. Tüm balıklara hem iç hem de dış pazarlardan ağır talep gelmeye devam etti. Pekala ticaretin değerli bir kesimi haline gelen balıklar hangi bölgelerde üretiliyor? Balıkların ihracatındaki değişiklikler nasıl bir grafik ortaya çıkarıyor? Gelin birlikte inceleyelim.
Palamut: Hem açıkta hem de kıyı bölgelerinde yaşayan kemikli balık çeşidi olan palamut, Türkiye’de en çok Marmara ve Karadeniz bölgelerinde bulunuyor. Bilhassa son periyotta İstanbul’da palamut bolluğu yaşandığı biliniyor.
Hamsi: En çok Karadeniz bölgesinde avlanan hamsi, 2022 – 2023 deniz döneminde balıkçıların yüzünü güldürmedi. Olağan koşullarda öbür balıklardan daha uygun fiyatlı satılan hamside bu yıl fiyat artışı gözlendi.
İstavrit: Türkiye’de Marmara ve Karadeniz kıyılarında yaşayan istavrit, bu sene hamsiyi tahtından ederken 2023’ün kalan periyodunda de bu tabloyu sürdüreceği varsayım ediliyor.
Çipura: Yoğunlukla Akdeniz ve Ege kıyılarında bulunan çipura balığı, deniz eserleri ihracatında değerli bir hisseye sahip. Geçtiğimiz yıl 96 ülkeye 70 bin 974 ton çipura satışı yapıldı.
Levrek: Gerek yurt dışında gerekse Türkiye’de hem taze hem de donmuş biçimde sıkça tüketilen levrek, ülkemizde en çok Marmara ve Karadeniz kıyılarında yetiştirilir. Hem iç hem de dış ihracatta ise Türk somonu ile yarışıyor.
Fikret İmal Türk somonu: En çok Karadeniz’de üretilen Türk somonu, hem ülkemizden hem de yurt dışından ağır talep alıyor. Bahar periyodunda açıklanan sayılara nazaran Türk somonu ihracatının geçtiğimiz dönemde %354 arttığı kaydedilirken, 23 milyon 72 bin dolarlık hacme ulaştığı görülüyor.
Lüfer: Geçtiğimiz dönem uygulanan hamsi yasağıyla birlikte kilosu 400 liraya kadar çıkan lüferin, Marmara’da deniz suyunun soğumasıyla birlikte balıkçıların tekrar gözdesi olması bekleniyor.
BALIKÇILAR AV YASAĞININ KALKMASINI BEKLİYOR
Balık ihracatı son yıllarda yükselişe geçerken, balıkçılar av yasağının sonlanmasının akabinde 1 Eylül prestijiyle başlayacak yeni dönem için hazırlıklarını sürdürüyor. Fikret Balıkçılık üzere ülkemizin varlıklı deniz mahsüllerini dünyanın dört bir yanına ihraç eden markalar ise ülke ekonomisindeki hissesini artırmak birinci adımlarını atıyor. Bu doğrultuda gerek yurt içi gerekse yurt dışında şubeleşerek, denetimli büyüme stratejileri geliştiriyor.