Türkiye’deki en büyük Türk-İslam mezarlıklarından biri olan ve 1335’te inşa edilen Halime Hatun Kümbeti’nin de bulunduğu alanda, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle 2022’de başlatılan hafriyat ve onarım çalışması sürüyor.
Van Müzesi başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ercan Çalış’ın bilimsel danışmanlığında yapılan hafriyatlarda, alanında uzman 25 kişilik takım vazife alıyor.
Boyları 2,5 metreye varan, üzerlerindeki yazı ve klasik motiflerle ilgi çeken 750’ye yakın mezar taşının bulunduğu 50 dönümlük alanda yürütülen çalışmada, tahrip olan 100 mezar taşı restore edildi, şahideli (baş ve ayak kısmında üzerinde yazı ve süslemelerin yer aldığı dikili taşın bulunduğu mezar) ve şahidesiz 45 mezar ortaya çıkarıldı.
“Topraktan adeta tarih fışkırıyor”
Doç. Dr. Ercan Çalış, ikinci büyük Türk-İslam mezarlığı niteliği taşıyan tarihi Selçuklu Mezarlığı’nda 2022’de başlattıkları çalışmanın bu yıl da devam ettiğini söyledi.
Alanda hem mezar taşlarının restore edildiğini hem de kitabe ve süslemelerin akademisyenlerce çözümlendiğini belirten Çalış, şunları kaydetti:
“Çalışmamız Van Valisi Ozan Balcı’nın teşebbüsleriyle, Kültür ve Turizm Bakanlığının ‘Geleceğe Miras Projesi’ne dahil edildi. Şu ana kadar 100 mezar taşını ayağa kaldırdık. Blokaj çalışmaları yapıldı. Kırılan, eğrilen, düşen taşlar restore edildi. Başka değerli bir konu da pafta numaraları bulunmayan 45 mezarı gün yüzüne çıkardık. Bunlar toprak altındaydı. Topraktan adeta tarih fışkırıyor. Selçuklulardan bu vakte toprak altında gömülü halde kalan taşlar, uzman takımlarımızca çıkarıldı. Kitabe ve süslemeleri akademisyenlerimizce çözümlendi.”
“Kitabelerin çözümlenmesiyle daha çok bilgiye ulaşıyoruz”
Çalışmalar sırasında değerli bulguların da elde edildiğini anlatan Çalış, şu tabirleri kullandı:
“Yürüttüğümüz çalışmada Halime Hatun’un kardeşinin mezarını da bulduk. Bu değerli bir bulgudur. Bir şahidenin üzerindeki kitabeyi çözümledikten sonra mezarın Saltuklu Meliki İzzettin Saltuk’un oğluna, yani Halime Hatun’un kardeşine ilişkin olduğunu tespit ettik. Çalışmalarımızı Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Van Valimiz Ozan Balcı’nın takviyeleriyle sürdürüyoruz. Kitabelerin çözümlenmesiyle daha çok bilgiye ulaşıyoruz. Mezar taşları Anadolu’nun bir Müslüman Türk yurdu olduğunu belgelemesi noktasında kıymet arz ediyor. Sayın Valimiz başta olmak üzere dayanak olan herkese teşekkür ederim.”
