Tarama testleri, göğüs kanserini erken evrede saptamak için değerli bir etken. Prof. Dr. Köksal Bilgen, mamografik taramanın göğüs kanserini erken evrede yakalayarak buna bağlı mevt oranlarını azalttığını bildirdi.
Buna nazaran yapılması gereken göğüs muayenesinin genel olarak 25-40 yaşına kadar 1-3 yıl ortası, 40 yaşından sonra her yıl yaptırılması tavsiye ediliyor. Muayene sıklığı, risk faktörlerinin bulunması ve göğüste saptanan belirtilere nazaran doktor tarafından belirtiliyor.
“HERHANGİ BİR İĞNE YAPILMIYOR”
Bilgen, “Mamografi düşük dozda X ışınıyla çekilen özel bir göğüs röntgen sinemasıdır. En yaygın kullanılan radyolojik tarama testi olan mamografik tarama, göğüs kanserini erken evrede yakalayarak göğüs kanserine bağlı mevt oranlarını azaltıyor. Mamografi erken teşhiste kullanılan en değerli görüntüleme sistemidir. Çekimi sırasında ilaç kullanılmıyor ya da rastgele bir iğne yapılmıyor. Göğüste muayene ile saptanamayacak kadar küçük, bilhassa kanser belirteci oluşumların tespit edilmesi, ayrıyeten fibrokistik yapıya sahip bayanların göğüs detayları ve iç yapılanmasının görülebilmesi için tercih ediliyor” değerlendirmesini yaptı.
“MEME YAPISI AĞIR BAYANLARDA ULTRASONOGRAFİ TERCİH EDİLİYOR”
Prof. Dr. Köksal Bilgen, göğüs ultrasonografisinin göğüs yapısı ağır olan bayanlarda kullanılan aktif bir sistem olduğunu vurgulayarak, “Meme ultrasonu, mamografide dokuların üst üste geldiği durumlarda görülemeyecek oluşumları tespit etmede tesirli oluyor. Radyasyon içermediği için 45 yaş altı bayanlarda ele gelen kitle durumunda evvel ultrasonografi tercih ediliyor. Gerekli olursa mamografi yapılabiliyor. Mamografi ya da klinik göğüs muayenesinde kuşkulu bulgularda ultrasonografi ek görüş için tercih ediliyor” tabirlerinde bulundu.
Manyetik rezonansı, “büyük mıknatıslarla oluşturulan güçlü manyetik alan içinde radyo dalgaları kullanılarak imaj elde edilmesi” olarak tanımlayan Bilgen, şunları kaydetti:
“MR, radyasyon içermiyor ve bedenin doğal yapısında bulunmayan oluşumları ve farklılıkları tespit etmek için kullanılıyor. Mamografi, ultrasonografi ve elle muayene ile tespit edilemeyen odakları yüzde 20 ila yüzde 25 oranında tespit ediyor. Kanserin tekrarlayabileceğinin düşünüldüğü durumlarda yol gösterici oluyor. Bir göğüste kanser olduğu saptandığında, birebir göğüste ya da öteki göğüste kansere işaret eden oluşum aramak için sıklıkla kullanılıyor. Çoklukla taramada birinci adım olarak kullanılmıyor. MR birtakım durumlarda ultrasona takviye maksatlı kullanılıyor. Ayrıyeten, yüksek riskli hasta kümesinde mamografiye ek olarak isteniyor. Göğüs kanseri tedavisi sonrasında denetim maksatlı ve ileri evre göğüs kanserinde kemoterapinin aktifliğini ölçmek için de kullanılıyor.”
“ŞÜPHELİ LEZYONUN TESPİTİ İÇİN TARAMA ŞART”
Görüntüleme teknikleriyle göğüste görülen kuşkulu lezyonun kanser mi yoksa öbür bir oluşum mu olduğunu anlamak için hücre yapısı seviyesinde (patolojik tetkik) taramalar gerektiğini belirten Bilgen, “Lezyon bazen mamografi bazen ultrasonografi bazen de MR’da daha uygun görülüyor. Hangi sistem daha âlâ imaj sağlıyorsa o prosedür eşliğinde biyopsi yapılıyor. Bazen cerrahi yol ile de biyopsi yapılabiliyor. Alınan örnek patoloji laboratuvarında incelenerek kanser olup olmadığı rapor ediliyor. Biyopside, patoloji uzmanının değerlendirebileceği kadar örnek almak hedefleniyor” tabirlerini kullandı.